Medailles op Olympische Spelen, Europese en Wereldkampioenschappen hebben eeuwigheidswaarde. De gouden medaille van Ellen van Langen, gewonnen in 1992 op de 800 meter; hoe hard de huidige generatie ook loopt, die medaille blijft altijd van haar.

Wereldrecords spreken op een andere manier tot de verbeelding. Ze zijn uniek, er kan immers maar één iemand het record op een discipline in handen hebben. De bijbehorende roem is daarmee ook vergankelijk; een beetje sportliefhebber weet dat Usain Bolt houder is van het record op de 100 meter, eerdere recordhouders als Carl Lewis, Leroy Burrell en Calvin Smith leven vooral bij de echte atletiekvolgers voort.

Door modernere trainingsmethoden, beter materiaal en voortschrijdend inzicht in sportvoeding is het logisch dat records van tijd tot tijd sneuvelen. Maar soms wordt er zo’n uitzonderlijke prestatie geleverd dat een record onbreekbaar lijkt. In 1968 sprong Bob Beamon 8,90 meter ver met de meest onwaarschijnlijke sprong uit de geschiedenis, hij verbrak het record met 55 centimeter (mooi detail: de meetapparatuur was niet berekend op zijn verre sprong, er moest een meetlintje gezocht worden om de afstand handmatig te bepalen). Het duurde tot 1991 tot zijn record verbeterd werd door Mike Powell, wiens record nu al ruim 30 jaar op 8,95 meter staat. Ook het record van Bolt (9,58 seconden over 100 meter) staat zo onwaarschijnlijk scherp dat het maar de vraag is of een menselijk lichaam überhaupt sneller kan.

Er is ook een andere categorie van records die maar niet verbroken kunnen worden, records uit de categorie ‘daar is iets mee’. Ook wel de categorie ‘damesrecords uit de jaren 80’ genoemd. Lees maar mee.

100 meter – Florence Griffith-Joyner (USA, 1988)
200 meter – Florence Griffith-Joyner (USA, 1988)
400 meter – Marita Koch (DDR, 1985)
800 meter – Jarmila Kratochvilova (Tsjecho-Slowakije, 1983)
Hoogspringen – Stefka Kostadinova (Bulgarije, 1987)
Verspringen – Galina Tsjistjakova (Sovjetunie, 1988)
Kogelstoten – Natalja Lisovskaja (Sovjetunie, 1987)
Discuswerpen – Gabriele Reinsch (DDR, 1988)
400 meter (indoor) – Jarmila Kratochvilova (Tsjecho-Slowakije, 1982)
Verspringen (indoor) – Heike Drechsler (DDR, 1988)

Kostadinova laat ik hier even buiten beschouwing, over haar is niets bekend. Maar bij de rest staat in de geschiedenisboeken met dikke vette letters ‘doping’ vermeld. Bewezen, zware vermoedens of later toegegeven.

Florence Griffith-Joyner stopte een half jaar na het lopen van haar records plotseling met atletiek, om zich in de zakenwereld te storten zoals ze het zelf omschreef. Tien jaar later stierf ze op 38-jarige leeftijd, vermoedelijk omdat ze haar lichaam kapot had geslikt en gespoten.
De overige dames komen allemaal uit het voormalige Oostblok, waar systematisch dopinggebruik door de staat was geregeld. Zo is Heike Drechsler nooit gepakt op doping, maar ze heeft jaren later toegegeven dat ze best wel eens gebruikt zou kunnen hebben. Ze wist echter niet wat de trainers haar allemaal hadden toegediend, was haar verklaring. Gevalletje ‘Wir haben es nicht gewusst’, een term die in de vorige eeuw wel eens eerder in die contreien was gebruikt.

Over Kratochvilova ging de geruchtenmachine nog veel verder. Bij haar is de discussie over genderneutraliteit gestart, in ieder geval op sportgebied. Vanwege haar bouw en manier van lopen werd hevig getwijfeld of zij wel in de juiste categorie liep. Of zoals de uitgever van Roald Dahl het zou omschrijven: ‘Hen liep bij de mensen, maar er was gerede twijfel of ze wel een mens was en dus eigenlijk bij de mensen mee zou moeten doen. Heel veel menselijke vormen had hen namelijk niet.’ Duidelijk toch?

Afgelopen zondag liep onze Femke Bol bij het NK indoor het 400 meter record van Kratochvilova uit de boeken. Soepel en krachtig, geen moment verslappend. Schitterend. Alleen Lieke Klaver kon enigszins volgen, de rest van het veld liep ver buiten het zicht van de camera te vechten voor plaats drie.

Femke heeft altijd gezegd dat ze de 400 meter horden leuker vindt. Ben benieuwd of ze bij dat standpunt blijft nu ze ook de wereldtop op de 400 meter vlak aan kan. Wat een luxe om die keuze te hebben.

De commissie voor de bepaling van sportvrouw van het jaar 2023 heeft die luxe niet meer, er valt nu al niets meer te kiezen. Maak de fout van vorig jaar goed!